We wtorek 17 listopada obchodziliśmy Światowy Dzień Wcześniaka. To doskonała okazja, by przypomnieć jak ważna jest stymulacja rozwoju maluchów i ich rehabilitacja, profilaktyka zakażeń u dzieci przedwcześnie urodzonych, a także edukacja rodziców.

Poziom wiedzy na temat problemów dzieci przedwcześnie urodzonych jest bardzo niski. Dla większości rodziców przyjście na świat wcześniaka jest wielkim zaskoczeniem. Nie są oni przygotowani ani emocjonalnie, ani merytorycznie do opieki nad kruchym i malutkim dzieckiem, ważącym często mniej niż 1000 gramów. Dodatkowo borykając się z nową, nieznaną sytuacją i trudnym dostępem do wielospecjalistycznej opieki medycznej, pozostają często bez jakiegokolwiek wsparcia psychologicznego.

W Mazowieckim Szpitalu Specjalistycznym Sp. z o.o. w Radomiu w tym roku urodziło się już ok. 1448 dzieci (to dane od stycznia do połowy listopada). Wśród nich są również wcześniaki. Dzieci urodzone przed terminem porodu wymagają szczególnej opieki medycznej do trzeciego roku życia. Jest to spowodowane tym, że ich rozwój jest indywidualny. Konieczna jest obserwacja napięcia mięśniowego, rozwoju ruchowego, percepcji, mowy, procesu widzenia, słuchu, a także reakcji na bodźce zewnętrzne. Niekiedy trzeba wykonać naprawdę wiele badań po to, aby być pewnym, że cały proces leczenia idzie w dobrym kierunku.

Czynniki zwiększające ryzyko wcześniactwa

Można wyodrębnić trzy grupy ryzyka. Te związane ze stylem życia to m.in. palenie papierosów i spożywanie alkoholu przez kobietę w ciąży, zażywanie narkotyków, wysoki poziom stresu, późna opieka lekarska w okresie ciąży czy brak wsparcia społecznego.

Konsekwencje wcześniactwa

Wcześniejsze urodzenie się dziecka wpływa na jego zdrowie nie tylko w pierwszych godzinach życia, ale także może mieć swoje konsekwencje w przyszłości. Przedwczesny poród jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności i zachorowalności niemowląt (dane Fundacji Wcześniak).

Przedwczesne urodzenie jest przyczyną słabszego rozwoju narządów wewnętrznych. Konsekwencją wcześniactwa w późniejszych latach mogą być również m.in. trudności w uczeniu się i zaburzenia ruchowe, mózgowe porażenie dziecięce, deficyt sensoryczny, problemy układu krążenia, cukrzyca i alergie. Przedwczesne urodzenie podwyższa także ryzyko zaburzeń umysłowych, w tym także w życiu dorosłym.

Niedojrzały układ oddechowy, nerwowy, odpornościowy narażają przedwcześnie urodzone dzieci na szereg  problemów zdrowotnych,  które mogą zagrażać ich zdrowiu, a czasem nawet życiu. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do małych pacjentów, odpowiednie przygotowanie personelu medycznego i zastosowanie właściwej aparatury, aby właściwie monitorować stan dziecka w szpitalu i po jego opuszczeniu. 

Światowy Dzień Wcześniaka jest dobrym czasem dla przypomnienia   roli interdyscyplinarnej opieki nad wcześniakami, profilaktyce zakażeń, w tym przede wszystkim układu oddechowego oraz o nadzorze rozwoju neurologicznego, a także edukacji społecznej w tym zakresie” – mówi prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, Konsultant krajowy w dziedzinie neonatologii.

Mimo że dokonał się duży postęp w zakresie opieki nad przedwcześnie urodzonymi noworodkami, w Polsce wciąż brakuje programu kompleksowego wsparcia, pozwalającego na zwiększenie dostępności do nowoczesnej, wielospecjalistycznej opieki. Brakuje również programów dedykowanych rodzicom, które pomogłyby im odnaleźć się w nowej, niełatwej roli.

Dzień Wcześniaka to dobry moment, aby  przypomnieć osobom i instytucjom, które mają wpływ na organizację opieki i wsparcie na różnych płaszczyznach tych najkruchszych i najbardziej potrzebujących pacjentów,aby pochyliły się nad Ich problemami.