Każdy może mieć tę chorobę, ale mało kto o tym wie. Aż 95% chorych Polaków nie jest świadomych zakażenia wirusem HCV odpowiedzialnym za zapalenie wątroby typu C. Zbyt późne wykrycie schorzenia może wiele kosztować. Na WZW typu C nie ma szczepionki. Dlatego szpital na radomskim Józefowie zachęca do darmowych badań profilaktycznych w kierunku wykrycia HCV!
(Na zdjęciu realizatorki programu - od lewej: Monika Tokarska-Winiarska, dr n. med. Brygida Beck, mgr Anna Żyła, Naczelna Pielęgniarka mgr Ewa Golonka)
Mazowiecki Szpital Specjalistyczny w Radomiu będzie realizował „Program polityki zdrowotnej badań przesiewowych w kierunku wykrycia zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C”. Projekt potrwa dwa lata i rozpocznie się jeszcze w tym roku. Jego celem jest przebadanie ponad 1 200 osób w kierunku HCV oraz szeroko pojęta edukacja społeczeństwa w zakresie zapalenia wątroby typu C. Program finansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest chorobą zakaźną wywołaną przez wirus Hepatitis C Virus, w skrócie HCV. Wykryto go niedawno, bo w 1989 roku. Występuje w sześciu odmianach. Nawet 95% chorych Polaków nie jest świadomych zakażenia WZW C.
Na świecie wirusem HCV zakażonych jest, wg różnych szacunków, od 80 do 160 milionów ludzi. W Polsce co roku rozpoznaje się kilka tysięcy zakażeń. Ponad 150 tys. osób w Polsce jest za zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C, z czego 95 % nie jest tego świadoma.
Jak można się zarazić?
- podczas zabiegów medycznych związanych z naruszeniem ciągłości tkanek, jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom (np. zastrzyki, pobranie krwi, zabiegi stomatologiczne, operacje chirurgiczne);
- podczas wstrzykiwania substancji odurzających (narkotyków) lub innych substancji w celach niemedycznych bez zachowania zasad bezpieczeństwa podczas iniekcji;
- w trakcie zabiegów kosmetycznych wykonywanych z użyciem niesterylnych ostrych narzędzi, zabiegów medycyny estetycznej jak nakłucia kosmetyczne, piercing, tatuaż, itp.;
- przy kontakcie z krwią – zawodowo bądź przypadkowo, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo);
- podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia i inne ostre narzędzia kosmetyczne);
- drogą kontaktów seksualnych (w przypadku uszkodzeń oraz stanów zapalnych skóry i błon śluzowych okolic narządów płciowych, odbytu i jamy ustnej);
- może przenosić się z matki na dziecko podczas ciąży i porodu.
Nie istnieje skuteczna szczepionka przeciwko wirusowi HCV. Powodem takiego stanu rzeczy jest bardzo duża zmienność antygenowa patogenu.
Leczenie:
Obecnie medycyna dysponuje lekami, które pozwalają całkowicie wyeliminować WZW C. Najnowsza forma leczenia bez interferonu, która w Polsce dostępna jest od 1 lipca 2015 r. podnosi szanse chorych na wyzdrowienie do 90-100%. Poza tym leki te nie mają skutków ubocznych i działają znacznie szybciej niż dotychczas stosowane.
Specjaliści chorób wątroby alarmują, że w Polsce systematycznie wzrasta zapadalność na pozapalną marskość i raka wątroby, które rozwijają się w wyniku późno wykrytej, przewlekłej infekcji HCV. Późne wykrycie zakażenia może spowodować kłebuszkowe zapalenie nerek lub zapalenie naczyń krwionośnych, zwiększać ryzyko np. zawału serca, udaru mózgu, chorób autoimmunologicznych
i niektórych nowotworów (np. chłoniaków).
Najczęstsze symptomy:
- osłabienie, przewlekłe zmęczenie,
- nadmierna senność,
- depresja,
- bóle mięśni,
- stany podgorączkowe,
- utrata apetytu,
- nudności,
- wymioty,
- wzdęcia,
- zmniejszenie masy ciała,
- powiększenie wątroby i śledziony,
- świąd skóry,
- zażółcenie białek ocznych oczu i/lub skóry.
Zaawansowane uszkodzenie wątroby może się objawiać w postaci obrzęków, wodobrzusza lub zaburzeń układu krzepnięcia krwi.
Z badań przeprowadzonych przez TNS OBOP w 2013 r. wynika, że świadomość Polaków na temat wirusowego zapalenia wątroby (WZW) wywołanego przez wirus zapalenia wątroby typu C jest bardzo mała. Badanie Omnibus TNS w 2015 r. wykazało, że tylko 13% Polaków miało przynajmniej jeden raz w życiu wykonywane badanie na obecność wirusa HCV. Brak charakterystycznych objawów i dolegliwości, tak samo jak nadal niedostateczny poziom wiedzy i błędne przekonanie o braku zagrożenia, to zasadnicze przyczyny niechęci Polaków do wykonywania testów na obecność wirusa HCV. Istotną przyczyną tak złej sytuacji zdrowotnej jest brak racjonalnej profilaktyki w systemie opieki zdrowotnej w Polsce oraz zaniedbania w zakresie edukacji i informacji społecznej na temat WZW C. Pomimo wieloletnich nacisków ekspertów, nadal proste badanie diagnozujące infekcję HCV, nie znajduje się w koszyku świadczeń gwarantowanych POZ i w gabinetach lekarzy rodzinnych nie można wykonać bezpłatnie testowania w kierunku przeciwciał anty-HCV.
Szacuje się, że ok. 2,3% populacji światowej zakażonych jest wirusem HCV. Odpowiada on za 20 do 40% wszystkich przewlekłych uszkodzeń wątroby. WZW C jest powodem śmierci ponad 350 000 osób rocznie w skali ogólnoświatowej (głównie w wyniku marskości wątroby).
Specjaliści twierdzą, że do 2030 r. nastąpi wzrost: o 40% liczby wykrytych nowych przypadków marskości wątroby, o 60% liczby wykrytych nowych przypadków raka wątrobokomórkowego, o 65% liczby zgonów z powodu zakażenia HCV.
A leczenie jest bardzo kosztowne. Wczesna diagnostyka WZW C jest o tyle istotna, że skuteczne leki przeciwwirusowe pozwalają zwalczyć wirusa i trwale wyleczyć zakażenie. Dlatego Mazowiecki Szpital Specjalistyczny w Radomiu stawia na profilaktykę i zachęca do skorzystania z bezpłatnych badań przesiewowych
w ramach projektu. Wczesne wykrycie choroby to większa szansa na wyleczenie!
Kto będzie mógł skorzystać z programu:
- osoby, które ukończyły 18 rok życia (w dniu zgłoszenia),
- mieszkają w województwie mazowieckim,
- osoby należące do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia zakażenia wirusem tj. spełnia minimum jeden z poniższych warunków:
- przyjmuje dożylne narkotyki,
- jest lub była pozbawiona wolności;
- posiada tatuaż lub piercing;
- została poddana zabiegom transfuzji krwi lub przeszczepu organów przed rokiem 1990;
- partnerzy seksualni tej osoby są po przebytym zakażeniu HCV lub obecnie są zakażone HCV;
- jest zakażona HIV;
- ma objawy chorób wątroby;
- doznała urazu spowodowanego igłą;
- jest migrantem z krajów o wysokiej częstości występowania zakażeń (Europa Środkowo-Wschodnia, Afryka oraz Azja);
- pracuje jako personel medyczny lub w służbach bezpieczeństwa publicznego i była narażona na ekspozycję krwi zakażonej HCV (ukłucie, kontakt przez błony śluzowe);
- jest dzieckiem matki zakażonej wirusowym zapaleniem wątroby.
- Do programu będą mogły zostać włączone tylko osoby, które spełniły wszystkie kryteria włączenia. Dopuszczalne jest jednokrotne uczestnictwo w programie.
Realizacja programu składa się z dwóch etapów:
- badania przesiewowego w kierunku wykrycia HCV składające się z:
- badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV (analiza próbki krwi),
- badania HCV-RNA metodą PCR (w przypadku wyniku dodatniego wykrywającego przeciwciała anty-HCV),
- edukację zdrowotną wraz z dwukrotnym badaniem wiedzy.
ZAPRASZAMY NA BEZPŁATNE BADANIE!
poniedziałek g. 8 – 11 sobota g. 9 - 12
wtorek g. 9 – 12 niedziela g. 9 - 12
środa g. 8 – 11
czwartek g. 9 – 12
piątek g. 8 - 11
UMÓW SIĘ. ZADZWOŃ 48 361 36 00
Badanie wykrywające przeciwciała anty-HCV będzie realizowane przy pomocy analizy próbki krwi. W przypadku wyniku negatywnego uczestnik zostanie powiadomiony o wynikach badania w czasie nie dłuższym niż 10 dni kalendarzowych od uzyskania przez szpital wyników badania. Na tym etapie, udział uczestnika w programie kończy się.
W przypadku pozytywnego wyniku badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV, szpital wykona uczestnikowi programu badanie HCV-RNA metodą PCR. Badanie HCV-RNA metodą PCR zostanie wykonane tylko u osób z pozytywnym wynikiem badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV. Uczestnik zostanie powiadomiony o pozytywnym wyniku badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV oraz o wyniku jakościowego badania HCV-RNA w czasie nie dłuższym niż 10 dni kalendarzowych od uzyskania przez szpital wyników. W przypadku uzyskania pozytywnego wyniku badania anty-HCV i pozytywnego wyniku badania HCV-RNA w PCR, uczestnik zostanie skierowany do specjalisty w celu dalszej konsultacji.
Szpital w ramach projektu będzie prowadzić szeroko pojętą akcję edukacyjną tylko zakwalifikowanych do programu, podczas której przekaże wiedzę z zakresu głównych dróg zakażeń i transmisji wirusów, korzyści wczesnego wykrycia HCV i wczesnego rozpoczęcia leczenia celem zapobieżenia poważnym schorzeniom (przewlekła choroba wątroby i rak wątroby), informacji o tym, że potencjalne przewlekłe zakażenie może przebiegać bezobjawowo, zwłaszcza we wczesnych etapach, miejsc, w których można otrzymać pomoc w zakresie zakażeń HCV ze szczególnym nastawieniem na jednostki udzielające świadczenia finansowane ze środków publicznych.
Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby obchodzony jest corocznie 28 lipca.